Je kunnen inleven in anderen is een belangrijke basis voor prettige communicatie en samenwerking. Inlevingsvermogen en zelfreflectie zijn twee kanten van mentaliseren. Maar wanneer ontstaat dit vermogen nu bij kinderen? Lees het TOM-experiment (Theory of Mind) en beantwoord eerst zelf de testvraag aan het einde voordat je daarna verder leest.
TOM experiment
Een groep kinderen tussen de 3 en 4 jaar krijgt het volgende verhaaltje voorgelezen en/of met behulp van plaatjes verteld.
Maxi, een jongetje van 6 jaar oud, helpt zijn moeder in de keuken bij het uitpakken van de boodschappentas. Hij legt de reep chocolade in het groene kastje. Maxi onthoudt precies waar hij de chocola weglegt, zodat hij later een stukje kan gaan pakken. Daarna gaat hij buiten spelen, weg van de keuken. Terwijl hij weg is, heeft zijn moeder de chocola nodig. Zij pakt de chocola uit het groene kastje en gebruikt er wat van voor een cake. Daarna legt ze wat er over is van de chocola niet in het groene, maar in het blauwe kastje. Ze gaat weg uit de keuken naar de woonkamer en Maxi komt van buiten spelen hongerig terug de keuken in.
Testvraag aan de kinderen: ‘Waar gaat Maxi de chocola zoeken, in het groene of in het blauwe kastje?’.
Wat is jouw antwoord?
Kinderen die nog geen Theory of Mind hebben ontwikkeld zullen zeggen: ‘in het blauwe kastje’. Omdat ze zelf weten dat de chocola daar ligt, zullen ze denken dat Maxi dat ook weet. Ze maken nog geen onderscheid tussen hun eigen kennis en interpretaties en die van een ander.
Kinderen met een ontwikkelde TOM beseffen dat Maxi zal denken dat het nog in het groene kastje ligt, omdat hij niet kan weten dat zijn moeder het verplaatst heeft. Ze realiseren zich dat Maxi van die onjuiste veronderstelling uitgaat en dus daar gaat zoeken, hoewel ze zelf weten dat het daar niet ligt. Pas vanaf ca. 4 jaar slagen kinderen voor deze testvraag. De Theory of Mind is een basis voor mentaliseren, omdat het laat zien dat kinderen vanaf 4 jaar zich in principe kunnen verplaatsen in de ander en dus over inlevingsvermogen beschikken. Dit kunnen redeneren vanuit de ander vraagt dat we ons eigen referentiekader opzij zetten en in de schoenen van de ander gaan staan.
Wil je zelfreflectie en inlevingsvermogen bij je cliënten bevorderen?
Neem dan deel aan onze Training Mentaliserend coachen die start op 18 september 2024. In twee blokken ontwikkel je de gespreksvaardigheden om je cliënten te helpen te mentaliseren.
Liever eerst kennismaken? Op 25 juni kun je deelnemen aan de online Kennismakingsworkshop Mentaliseren van 19.30 – 21.30 uur. Je bent van harte welkom!