Ware vrijheid is dat wij ons geen zorgen maken over onze onvolkomenheden.
Zenmeester Seng-tsan (uit: Tara Brach, Het leven liefhebben door acceptatie).
Een van de mooiste kanten van Voice Dialogue vind ik het uitgangspunt dat alles wat in je leeft, werkelijk álles, welkom is en er niets weg hoeft. We hoeven niet te veranderen. We hoeven niet perfect te zijn, onze onvolkomenheden zijn menselijk en welkom. In Voice Dialogue nodigen we dan ook alles wat in ons is uit zich aan ons te laten horen. Door daar met onze volledige aandacht bij aanwezig te zijn, worden we ons bewust van onze gedachten en gevoelens en kunnen we leren ook verdriet en pijn toe te laten. Gevoelens als schaamte, verlangens, afschuw, het mag allemaal gevoeld worden. Drie prachtige boeken die hier naadloos op aansluiten zijn Zelfcompassie van Kristin Neff; en Het leven liefhebben door acceptatie en Je hart als schuilplaats van Tara Brach.
Neff roept ons op om liefdevol en zacht te zijn naar onszelf, juist op momenten dat we iets moeilijk vinden, iets ons raakt, we ergens bang voor zijn. Vaak neemt onze Innerlijke Criticus op die momenten het heft in handen om ons op onze kop te geven: dat doe je niet goed, jij kunt dat niet, ze zullen denken dat je dom bent. Gedachten als deze maken de situatie er niet beter op. Het ís al lastig en dan krijg je ook nog op je falie. Onze Innerlijke Criticus doet dit overigens met de beste bedoelingen. Hij wil dat je succesvol bent, dat er van je gehouden wordt. Met zijn commentaar probeert hij je te bewegen je zó te gedragen als hij denkt dat nodig is. Zijn uitgangspunt is hoe de buitenwereld over je denkt. Hoe goed bedoeld ook, ondermijnend is het wel.
Zelfcompassie biedt een ander geluid, dat als tegenwicht van de Innerlijke Criticus kan optreden. Zelfcompassie, zo stelt Neff, is niet gericht op zelfwaardering, maar op zelfacceptatie. Zelfwaardering gaat over goed en fout en betreft een oordeel over onze prestaties en onszelf. Zelfacceptatie richt zich op het aanvaarden van hoe het op dit moment is, inclusief onze blunders, angsten, getwijfel, onvolkomenheden, schaamte. All inclusive. Met een radicaal ander resultaat: zachtheid en het vermogen het leven toe te laten zoals het is en onszelf te omarmen, precies zoals we zijn.
Ook Tara Brach richt zich hierop. Vanuit haar achtergrond in mindfulness, beschrijft ze hoe we werkelijk contact kunnen maken met ons innerlijke landschap en tot zelfcompassie kunnen komen. Ze maakt daarbij gebruik van het begrip RAIN, dat ons in 4 stappen helpt om stil te staan bij en te aanvaarden wat er in ons leeft.
R: Realiseer je wat er gebeurt
A: Aanvaard het leven zoals het is
I: Innerlijk onderzoek met zachtmoedige aandacht
N: Niet identificeren
Het wonderlijke is dat ons lijden afneemt als we dit beoefenen. Neff reikt ons een mooie formule aan: Lijden = pijn x verzet. Het is ons verzet tegen pijn en ongemak dat ons lijden verergert. Dat wil niet zeggen dat we niet kunnen veranderen, maar dat de beweging naar ander gedrag uit een andere bron kan voortkomen: niet vanuit afwijzing van onszelf maar vanuit een doorleefd en doorvoeld inzicht wat ons nu verder gaat helpen.
De drie boeken zijn goed geschreven, met aansprekende voorbeelden en diverse oefeningen. De inhoud biedt ons balsem voor hart en ziel en waardevol materiaal om onszelf ook als begeleiders nog beter af te stemmen op de binnenwereld van onze cliënten. Zo kunnen we hen uitnodigen volledig aanwezig te zijn bij wat er in hen leeft.
(Met dank aan Marijke Leys die ons op Tara Brach attent maakte)
Meer info:
Kristin Neff - Zelfcompassie. Stop jezelf te veroordelen, de Bezige Bij
Tara Brach - Het leven liefhebben door acceptatie, Uitgeverij Kosmos
Tara Brach - Je hart als schuilplaats. Hulp en oplossingen in moeilijke tijden, Uitgeverij Kosmos
