Er komt in de wereld en in organisaties veel op ons af, zoveel dat we het niet altijd meer weten en ons aan het heroriënteren zijn. Is dat niet altijd zo? Misschien wel, maar meerdere auteurs signaleren dat we in een belangrijk transformatietijdperk leven. Deze zomer las ik het prachtige boek van Frederic Laloux ‘Reinventing organizations’ (in de Nederlandse editie). Laloux constateert dat de oude managementmodellen en de aanpak van hiërarchie en controle niet meer werken. We hebben nood aan, zoals de Vlamingen zo mooi zeggen, nieuwe perspectieven op hoe we samenwerken in onze organisaties.
In zijn boek breekt Laloux een lans voor zelfsturing. Ik was daar tot nu toe nogal sceptisch over: een oud concept dat ook de laatste jaren een hype is, maar gaat het werken? Laloux heeft onderzoek gedaan onder twaalf organisaties die op een andere manier hun productie en werkwijzen organiseren. Met veel, vaak verbluffende voorbeelden, schetst hij de praktijk van zowel commerciële organisaties als non-profit organisaties, waarbij hij veelvuldig het voorbeeld van Buurtzorg uit ons land aanhaalt. Kern van zijn betoog: werk als directie vanuit vertrouwen i.p.v. controle. Dit kan heel ver gaan, en er zijn verrassend nieuwe procedures en werkwijzen bedacht. Bijvoorbeeld: ieder in de organisatie mag een beslissing nemen, maar moet altijd advies vragen aan betrokkenen en aan deskundigen. De CEO kan deze beslissing niet blokkeren alleen op grond van zijn of haar positie. Overigens moet hij of zij zelf ook advies vragen alvorens iets te beslissen. Wat te denken van het afschaffen van functieomschrijvingen en te werken met rollen, die mensen wisselend op zich kunnen nemen. En niet meer te werken met targets die een afdeling moet halen. En het uitgangpunt van volledige transparantie over resultaten, cijfers, salarissen enz. Zo zou ik nog wel even door kunnen gaan. De beschreven aanpak van de onderzochte organisaties vraagt een enorme moed en je kwetsbaar durven opstellen als leiding. De oprichters en de leiding geven daar permanent blijk van, want in kwetsbaar durven zijn schuilt ook een enorme kracht. Laloux schetst een veelomvattend perspectief op een andere manier van werken en samenwerken. Ik was sceptisch, maar hij heeft mij overtuigd van de waarde van zijn visie.
Uitgegeven door Lannoo Campus / Het Eerste Huis ISBN: 978 90 823 4770 8
